Korona porcelanowa
KORONY – to uzupełnienia protetyczne stałe wykonane w celu odbudowy korony zęba (przy bardzo zniszczonej koronie klinicznej zęba [znaczny ubytek tkanek zęba] itp.)
Typy koron:
1. metalowe (stopy chromowo- niklowo- kobaltowe, stopy złota)
2. akrylowe – obecnie stosowane tylko jako korony tymczasowe
3. metalowe licowane porcelaną
4. kompozytowe
5. pełnoceramiczne (nie występuje podbudowa metalowa np. na bazie cyrkonu, tlenku glinu [korony Procera]).
Korony pełnoceramiczne są przezierne jak tkanki własne zęba pacjenta, pozwalają odbudować w sposób doskonały kształt i naturalny wygląd utraconego zęba.
Etapy pracy – korona metalowa licowana porcelaną (zwana „koroną porcelanową”):
1. Wywiad, badanie, plan leczenia, kosztorys, badania dodatkowe, zgoda pacjenta na leczenie
2. Badania dodatkowe i dodatkowe leczenie (np. leczenie endodontyczne danego zęba)
3. Znieczulenie i oszlifowanie zęba
4. Wyciski dwuwarstwowe jednoczasowe lub dwuczasowe + założenie korony tymczasowej
5. Próba metalu i dobór koloru+ założenie korony tymczasowej
6. Dopasowanie i zacementowanie gotowej korony (oddanie gotowej korony)
Ad. 1 i 2
I wizyta - oszlifowanie zęba + wyciski dwuwarstwowe
1. Wywiad, badanie, plan leczenia + zdjęcie RTG
Płukanie płukanką odkażającą z chlorheksydyną jamy ustnej przez pacjenta- np. Eludril
2. Przygotowanie zęba – leczenie zachowawcze: leczenie próchnicy i/lub leczenie endodontyczne danego zęba, ewentualnie założenie wkładu koronowo-korzeniowego
Zwykle podpunkty 1 i 2 poprzedzają wizytę oszlifowania zęba + wyciski (tzw. przygotowanie zęba pod koronę)
3. Oszlifowanie zęba – przed szlifowaniem zębów żywych znieczulamy (zestaw do znieczulania) przy zębach martwych często też, aby zmniejszyć dyskomfort przy umieszczaniu w szczelinie dziąsłowej nitek retrakcyjnych
- zestaw diagnostyczny + tacka sterylna
- zestaw wierteł do szlifowania
- nitki retrakcyjne (uwidocznienie granicy preparacji i zasięg korony) – czasami pomocne są specjalne preparaty do retrakcji dziąsła w postaci past
- upychadło lub specjalny nakładacz nitek retrakcyjnych
- nożyczki
- preparat tamujący krwawienie do nasączenia nitek refrakcyjnych lub kuleczek waty (Alustin, Adrenalina)
4. Wyciski dwuwarstwowe – dokładnie odwzorcowują pole protetyczne wykonywane masami elastycznymi (masy silikonowe np. Bisico lub polietetowe np. Impregum)
Light body – często w specjalnym podajniku (pistolecie) do mas wyciskowych +masa + końcówka samomieszająca lub masa + specjalna strzykawka + mieszalnik Pentamix
Heavy body – aktywator + baza (zarabianie ręczne) lub masa + mieszalnik Pentamix
- dobranie łyżek wyciskowych standartowych do warunków w jamie ustnej pacjenta
Przed pobraniem wycisków dwuwarstwowych czasami łyżki smarujmy klejem do łyżek wyciskowych.
A.
Wyciski dwuwarstwowe
1. Warstwa bazowa - (heavy body) najczęściej zarabiana ręcznie ( baza+ aktywator), bez rękawiczek, nakładamy na odpowiednio dobraną łyżkę standardową lub masa + mieszalnik Pentamix + łyżka standardowa
2. Light body – warstwa rzadsza, dokładniejsza (masa + końcówka samomieszająca+ pistolet do mas wyciskowych lub masa+ specjalna strzykawka + Pentamix)
a) Wyciski dwuwarstwowe jednoczasowe
1. Masę heavy body i light body jest zarabiana w tym samym czasie (asysta stomatologiczna i lekarz stomatolog)
(masa heavy [zarabiana ręcznie + łyżka wyciskowa standardowa]+ masa light [pistolet do mas wyciskowych+ końcówka samomieszająca]
lub
masa heavy [masa na łyżce wyciskowej standardowej+Pentamix] + masa light [masa w specjalnej strzykawce + Pentamix])
lekarz ostrzykuje kikut zęba masą light body po uprzednim wyjęciu nitek retrakcyjnych grubych (cienkie nitki retrakcyjne pozostają w szczelinie dziąsłowej)
2. Zarobienie w tym samym czasie masy heavy body
3. Nakładanie zarabianej masy na łyżkę wyciskową standardową
4. Wkładanie łyżki wyciskowej z masą do jamy ustnej pacjenta i pobranie wycisku dwuwarstwowego, po odczekaniu określonego przez producenta czasu wiązania wyciągnięcie z jamy ustnej gotowego wycisku
b) Wyciski dwuwarstwowe dwuczasowe
1. Wyciski wykonuje się dwukrotnie i dwa razy umieszczamy w jamie ustnej pacjenta łyżkę wyciskową z masą
2. Zarobienie masy heavy body przez asystentkę stom. (ręczne połączenie bazy i katalizatora np. masa silikonowa Zeta Plus), nie wyjmuje się nitek retrakcyjnych, pobranie wycisku (wkładanie łyżki z masą heavy body do jamy ustnej pacjenta)
3. Po wyjęciu z jamy ustnej pacjenta należy wyciąć w wycisku rowki i zrobić miejsce na rzadką masę – light body (np. skalpelem)
4. Usuwanie nitki retrakcyjnej ze szczeliny dziąsłowej
5. Ostrzyknięcie kikuta oszlifowanego zęba masą light body – masa + pistolet do mas wyciskowych + końcówka samomieszającą lub masa + specjalna strzykawka + Pentamix
5. Na cały wycisk bazowy nakłada się masę light body:
- pistolet do mas wyciskowych + końcówka samomieszajaca (masa silikonowa Bisico)
- lub zarobienie metalową szpatułką na płytce szklanej masy silikonowej np. Stomaflex Light
6. Wkładanie łyżki wyciskowej z masą do jamy ustnej pacjenta, odczekanie odpowiedni, podany przez producenta czas wiązania i pobranie wycisku
7. Wyjęcie łyżki wyciskowej z masą z jamy ustnej pacjenta
8. Dezynfekcji wycisku
B.
Kontra – wykonanie wycisku zębów przeciwstawnych masą alginatową
1. masa alginatowa
2. szpatułka do zarabiania mas wyciskowych
3. miska gumowa
4. zimna woda wodociągowa
5. łyżka metalowa standartowa
Wycisk po dezynfekcji odpowiednio zabezpieczamy (mokra lignina + worek foliowy)
Rys. Pentamix - mieszalnik do mas elastycznych (wyciski dwuwarstwowe) oraz zestaw narzędzi i materiałów do wykonania wycisków masą alginatową - tzw. kontra.
C.
Kęsek zgryzowy – pobieramy kęsek zgryzowy
1. Wosk modelowy
2. Palnik lub ciepła woda
3. Nożyki lub specjalna masa do ustalenia zgryzu (z specjalnego podajnika- tzw. pistoletu)
Po wykonaniu wycisków i pobraniu kęska zgryzowego usuwa się nitki rektakcyjne ze szczeliny dziąsłowej i zabezpiecza się oszlifowany kikut zęba koroną tymczasową.
D.
Korona tymczasowa
Sposoby wykonania korony tymczasowej:
Wycisk alginatowy (pobranie wycisku przed oszlifowaniem zębów) + masa do koron tymczasowych np. Struktur, Protemp II + cement do zacementowania koron tymczasowych
Kształtka białostocka + kompozyt lub kompomer ( wazelina do zabezpieczenia oszlifowanego kikuta zęba, nożyczki)
Korona akrylowa wykonywana przez technika
Korony standardowe + cement do zacementowania koron tymczasowych
* cementujemy cementem tymczasowym (np. TempBond {szpatułka metalowa+ płytka szklana} + nakłądacz)
* dopasowujemy w zgryzie ( kalka artykulacyjna + wierłą diamentowe)
E.
Często w tym etapie dobieramy kolor korony porcelanowej (lusterko+ kolornica Vita)
Rys. Cement glassjonomerowy do tymczasowego, ale długoterminowego cementowania prac protetycznych np. koron lub mostów tymczasowych.
W karcie pacjenta
- Data wizyty
- Oszlifowanie zęba …np.12 pod koronę porcelanową na metalu i pobranie wycisku dwuwarstwowego masą polieterową…..np. Impregum, pobranie wycisku przeciwstawnego i kęska zgryzowego.
- Podpis+ pieczątka lekarza
Karta protetyczna
- Data
- Imię i nazwisko pacjenta, lekarza, technika
- Co będzie robione? – korona porcelanowa na metalu (rodzaj korony)
- Następny etap – próba metalu (przymiarka „metalowej czapki”)
- Data, godzina następnej wizyty
II wizyta - próba metalu [przymiarka „metalowej czapki” lub próba „czapeczki z cyrkonu”] – czasami ten etap nie występuje
1. Zestaw diagnostyczny + tacka sterylna
2. Zdjęcie korony tymczasowej (nakładacz)
3. Kontrola stanu dziąsła wokół oszlifowanego zęba
4. Dobranie koloru korony porcelanowej (lusterko, kolornica Vita)
5. Przymierzenie metalowej korony (metalowej czapki lub czapki z tlenku cyrkonu)
6. Cementowanie korony tymczasowej
W karcie pacjenta:
- Data wizyty
- Próba metalu, dobór koloru (Vita A2) [lub próba czapki z tlenku cyrkonu]
- Podpis+ pieczątka lekarza
Karta protetyczna
- co będzie robione? – korona porcelanowa na metalu na gotowo kolor np. A2 Vita,
- termin następnej wizyty pacjenta – data, godzina
III wizyta – oddanie gotowej korony
1. Zestaw diagnostyczny + tacka sterylna
2. Płukanie płukanką odkażającą z chlorheksydyną jamy ustnej przez pacjenta- np. Eludril
3. Zdjęcie korony tymczasowej (nakładacz)
4. Dopasowanie korony porcelanowej (kalka artykulacyjna + wiertła diamentowe, kalka w sprayu)
5. Odtłuszczenie oszlifowanego zęba i korony porcelanowej (kulka z waty + spirytus)
6. Przygotowanie cementu (cement do cementowania: Fuji Plus, Ketac Cem, Cement Harvard )
* mogą być: w postaci kapsułek zarabiane w mieszalniku, w podajnikach lub zarabiamy na płytce szklanej + metalowa szpatułka lub bloczek papierowy + plastikowa szpatułka)
7. Zapewnienie suchości pola zabiegowego – osuszenie oszlifowanego zęba powietrzem ze strzykawko-dmuchawki (mogą być również potrzebne: kulka a preparatem przeciwkrwotocznym np. Alustin, nitka refrakcyjna, upychało do nitek refrakcyjnych)
8. Zacementowanie korony porcelanowej - umieszczenie cementu w koronie i nałożenie korony z cementem na oszlifowanego zęba
9. Zebranie nadmiarów cementu
10. Korekta w zgryzie (kalka artykulacyjna, wiertła diamentowe, gumki do porcelany)
11. Instruktaż pozabiegowy:
nie jeść, nie pić, nie płukać przez ok. 2 godziny, w tym dniu nie nagryzać po stronie korony
W karcie pacjenta:
- Data wizyty
- Zacementowanie preparatem Fuji Plus gotowej korony – (porcelanowej na metalu), kolor A2 Vita
- Wykonano instruktaż pozabiegowy
- Podpis+ pieczątka lekarza
KORONY PEŁNOCERAMICZNE
- brak podbudowy metalowej (bardzo kosmetyczne)
- z tlenku cyrkonu lub tlenku glinu [korony Procera]
- materiały przyjazne dla tkanek (nie występuje alergia)
- materiały te wykazują cechy izolatora w zetknięciu z ciepłym czy zimnym
- materiały wykazują brak wzajemnego oddziaływania z innymi materiałami dentystycznymi
Niektóre etapy pracy można pominąć lub są łączone (np. wizyta 2) w przypadku jasnej i czytelnej dla technika dentystycznego sytuacji wokół oszlifowanego zęba oraz sytuacji zgryzowej w jamie ustnej pacjenta, jak również koloru i kształtu przyszłej korony porcelanowej.
